0308015-174-tvhg 03-09

Een behandeling van postpartumdepressie (PPD)
■■■ E. ENGELS
verpleegkundige-postpartumdeskundige ■■■ PROF. DR. A.A. HASPELS
Het grootste deel van de vrouwen met een postpartumdepressie (PPD), jaar-
lijks zo’n 22.000, komt bij de huisarts terecht. Als de huisarts de postpartum-
depressie herkent, dan wordt deze met wisselend succes, veelal met antide-
pressiva, behandeld. Als de behandeling als onvoldoende ervaren wordt, dan
wordt de patiënt doorverwezen naar de psychiater (veelal RIAGG), de psycho-
loog of een praatgroep. Gynaecologen zijn over het algemeen niet thuis in deze
problematiek. Aangezien naast de medicamenteuze behandeling aandacht en
een goede begeleiding een minstens even belangrijke rol spelen bij de behan-
deling van PPD, ligt hier behalve een taak voor maatschappelijk werk, consul-
tatiebureaus, thuiszorg en gespecialiseerde gezinsverzorgende (GGV) ook een
rol voor vrienden en familie van de patiënt. Immers 63% van de PPD-patiënten
in deze studie voelde zich alleen, 82% meende niet te voldoen aan de eisen die
zijzelf aan het moederschap stelt en 76% piekerde veel. (Tijdschr Huisarts-
geneeskd 2003;20(9):xx-xx.)
SSinds Hippocrates is het clinici op- nese en stemmingsstoornissen in met een verstoorde cognitieve en Sleutelwoorden: antidepressiva, cognitieve en
emotionele ontwikkelingsstoornis, hormonale TIJDSCHR. V. HUISARTSGENEESKUNDE, JAARGANG 20, NR. 9, SEPTEMBER 2003 Resultaten
name voor depressie.7 In 1983 ver-meldden Loendersloot en Engels Tabel 1. Tijdsintervallen tussen de bevalling en het begin van de PPD-
klachten en het eerste consult.
patiënten met PPD, die onvol-doende response gaven op een Tijdsinterval tussen bevalling en begin PPD-klachten Doel van het onderzoek
Om inzicht te verkrijgen in de re-sultaten van toepassing van dydro- Tijdsinterval tussen de bevalling en het eerste consult TIJDSCHR. V. HUISARTSGENEESKUNDE, JAARGANG 20, NR. 9, SEPTEMBER 2003 gezien. De angst om haar baby iets aan te Tabel 2. Risicofactoren in de patiëntengroep.
doen, werd door 30% van de PPD-patiënten gemeld en 40% gaf aan niets meer voor haar baby te voe-len of onvoldoende van haar baby - stressvolle gebeurtenis, zoals werkeloosheid - huwelijksproblemen of slechte relatie met partner - gebruik van antidepressiva voor de zwangerschap - gebruik van antidepressiva tijdens de zwangerschap mond (24%) zijn aspecifiek.
Voordat de patiënten contact op-namen, was 80% al behandeld Tabel 3. Symptomen van een depressieve episode volgens DSM-IV.
zeven vrouwen waren opgenomengeweest op een psychiatrische af- DSM-IV (klachten bestaan bijna elke dag) - depressieve stemming gedurende het grootste - duidelijke vermindering van interesse of plezier in - verminderde concentratie of besluiteloosheid - gevoelens van waardeloosheid of onterechte - gewichtsverandering (afname of toename), voordat ze op consult kwamen almet levothyroxine behandeld en bij De symptomen beperken het beroepsmatig of TIJDSCHR. V. HUISARTSGENEESKUNDE, JAARGANG 20, NR. 9, SEPTEMBER 2003 Tabel 4. Andere kenmerkende klachten voor PPD.
delingen van PPD met psychofar-maca af te bouwen (tabel 5). Bij 145 patiënten werd geadviseerd dydro-gesteron cyclisch te doseren gedu- - Patiënt lijdt aan een herkenbare periode met - Patiënt meent niet te voldoen aan de eisen die zijzelf - ‘s Nachts voortdurend piekeren over dezelfde - Patiënt heeft het gevoel dat alles vreemd en - Patiënt heeft het gevoel dat ze niet goed voor anticonceptie. Gedurende de stop-week van de orale anticonceptiewerd de behandeling met dydroge- Tabel 5. Toegepaste psychofarmaca bij de behandeling van de de-
pressieve episode vanaf de bevalling.
werd bij 198 patiënten ook een con-tinue behandeling met pyridoxine * Tussen haakjes staat het aantal patiënten bij wie de medicatie meer dan 6 maanden TIJDSCHR. V. HUISARTSGENEESKUNDE, JAARGANG 20, NR. 9, SEPTEMBER 2003 Discussie
vallen. De Edinburgh PostnatalDepression Scale wordt aanbe-volen om PPD bij vrouwen op te ◆ Aandacht en begeleiding spelen een belangrijke rol bij moeders met een postpartumdepressie (PPD), naast de medicamenteuze behandeling met antidepressiva. Hier ligt dan ook een rol voor familie en kennissen.
Volgens epidemiologische studies is de prevalentie van PPD in de eersteweken na de bevalling ongeveer 10%. Dit getal wijkt niet af van de niet aan geboorte gerelateerde depressie. Toch worden in de eerste maand na de bevalling drie keer zoveel vrouwen depressief als in een controlegroep.
tiënten in de dagelijkse praktijk be-handeld worden voor PPD, is niet ◆ Het gevaar van niet-herkenning van PPD kan ernstige gevolgen hebben voor de gezinssituatie als gevolg van een verstoord communicatiepatroon dat de PPD-klachten bij het meren-deel van hen al lang bestaan (bij ◆ PPD-klachten kunnen soms pas geruime tijd na de bevalling ontstaan.
Het minderen van de borstvoeding speelt hierbij een rol.
gelijk zijn dit vooral therapieresis-tente patiënten, omdat 78% van ◆ De kans op herhaling van PPD is ongeveer 40-60%; de duur van een vol- gende PPD is bovendien significant langer.
TISCHE PUNTEN
In grote lijnen verschilt een postpartumdepressie niet wezenlijk van eendepressieve stoornis op een ander moment in het leven.
depressies na 2 jaar nog steedsniet geheel voorbij is.13 Het is ook ◆ Bij langdurige PPD-klachten zijn goede resultaten geboekt met een com- binatiebehandeling van dydrogesteron en pyridoxine.
PRAK
TIJDSCHR. V. HUISARTSGENEESKUNDE, JAARGANG 20, NR. 9, SEPTEMBER 2003 er biologische factoren in de patho-genese van postpartum psychia- Samuelsen SO. Review of valida-tion studies of the Edinburgh Duration of major depressiveepisode in the general population: visitor intervention in the treat-ment of postnatal depression. BMJ efficacy of dydrogesteron in PMS. In:Keep PA van, Utian WH, editors. The Conclusies
Haspels AA. Post Partum Depres-sie. NVFB Bulletin 1998;3(4):5-6.
TIJDSCHR. V. HUISARTSGENEESKUNDE, JAARGANG 20, NR. 9, SEPTEMBER 2003

Source: http://www.kraamtranen.nl/tijdschrift%20voor%20huisartsgeneeskunde%20%20Eileen%20Engels-Prof.dr.A.A.Haspels.pdf